Khi nói về sự thống trị thị trường, không thể không nhắc đến khái niệm "monopoly" - quyền lực độc quyền hay độc quyền. Monopoly có nghĩa là một thực thể hoặc cá nhân nắm giữ một vị trí thống trị trong một thị trường cụ thể mà không có đối thủ cạnh tranh. Trong ngữ cảnh hiện đại, các công ty công nghệ lớn như Google, Facebook, Amazon thường được coi là những ví dụ về monopoly.
Monopoly xuất hiện từ việc một công ty kiểm soát toàn bộ một thị trường hoặc một phần lớn của thị trường. Điều này cho phép họ xác định giá và điều kiện kinh doanh mà không lo bị đối thủ cạnh tranh gây áp lực. Một khi một công ty đã nắm giữ vị trí thống trị trong thị trường, chúng có thể sử dụng sức mạnh đó để ngăn chặn sự tham gia của đối thủ cạnh tranh mới hoặc thậm chí là đối tác hiện tại, làm tăng lợi ích và lợi nhuận của mình.
Ví dụ, Google đã trở thành công cụ tìm kiếm thống lĩnh trên Internet. Người dùng trên toàn thế giới đều dựa vào công cụ tìm kiếm của Google, và nó đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của mọi người. Điều này tạo ra một vị trí rất thuận lợi cho Google, cho phép họ kiểm soát thông tin được hiển thị cho người dùng, và từ đó có thể kiếm tiền thông qua quảng cáo.
Đối với Amazon, việc trở thành trung tâm thương mại trực tuyến thống lĩnh cũng giúp họ nắm quyền kiểm soát thị trường bán lẻ trực tuyến. Với lượng truy cập và đơn đặt hàng lớn, Amazon có thể sử dụng quy mô kinh doanh của mình để đàm phán với các nhà cung cấp, đặt ra các điều khoản và điều kiện mua sắm riêng, và sau cùng thì kiếm thêm lợi nhuận từ đó.
Tuy nhiên, các vấn đề phát sinh từ việc kiểm soát thị trường như Google và Amazon cũng gây ra nhiều tranh cãi. Cả hai công ty đều đang chịu áp lực từ các cơ quan quản lý trên toàn thế giới về hành vi kinh doanh của họ, đặc biệt là trong việc ngăn chặn sự tham gia của đối thủ cạnh tranh mới. Ví dụ, các nhà sản xuất di động nhỏ hơn đã phản đối việc Google buộc họ phải cài đặt các ứng dụng riêng của mình lên các thiết bị, và Amazon đã từng bị cáo buộc sử dụng vị trí thống trị của mình để ép giá với các nhà cung cấp sách.
Monopoly không chỉ là vấn đề trong ngành công nghệ. Nó cũng xuất hiện trong nhiều ngành công nghiệp khác như hàng không, vận tải, dầu mỏ, dược phẩm... Các công ty lớn đã nắm quyền kiểm soát toàn bộ hoặc một phần của thị trường và sử dụng vị thế thống trị đó để đưa ra quyết định về giá cả, chất lượng sản phẩm và điều kiện kinh doanh. Tuy nhiên, điều này dẫn đến tình trạng thiếu cạnh tranh, gây ảnh hưởng tiêu cực tới người tiêu dùng và thị trường chung.
Những vấn đề liên quan đến việc kiểm soát thị trường cần được giải quyết bằng việc tăng cường luật pháp và quy định để thúc đẩy cạnh tranh, đảm bảo rằng tất cả các công ty đều có cơ hội bình đẳng để cạnh tranh và người tiêu dùng không phải chịu thiệt thòi. Đồng thời, cần khuyến khích sự phát triển và đầu tư vào công nghệ mới để tạo điều kiện cho sự xuất hiện của các công ty mới, có khả năng cạnh tranh tốt với những công ty thống trị hiện tại.
